Verdriet, plezier, woede en wanhoop:
alle emoties die wij kennen, zijn van apengezichten
af te lezen. Net mensen. Zo heeft de fotograaf James
Mollison de apen ook close-up geportretteerd: alsof
het om mensen gaat. Hij maakte foto's van vijftig
mensapen: chimpansees, gorilla's, orang-oetans en
bonobo's gedurende vier jaar in opvangcentra in
Afrika, Azië, Duitsland en de Verenigde Staten.
Vooral van wezen en slachtoffers van illegale handelaren
in bushmeat.
"Vaak werden de moeders van deze weesjes voor hun
ogen gedood, soms zelfs in stukken gesneden. Elke
individuele aap heeft zijn tragische geschiedenis
vol pijn en trauma's. Elke aap is anders. Als je
in hun ogen kijkt, voel je hoe uniek ze zijn", schrijft
Jane Goodall, autoriteit op het gebied van chimpansees
in het voorwoord van James and Other Apes.
De apen zijn afgebeeld met hun naam en biografie.
James, 5 jaar, werd geboren in Kameroen, zijn ouders
zijn gedood voor de handel in bushmeat. Pumbu (8)
komt uit Congo-Brazzaville, zijn ouders zijn ook
gedood en hij had littekens toen hij als baby werd
opgevangen. Alle portretten samen vormen een getuigenis.
"In de meeste gebieden waar ze leven, dreigen de
mensapen binnen tien tot vijftien jaar uit te sterven
als we niets ondernemen om ze te redden", aldus
Goodall. Zij hoopt dat het boek mensen aanzet tot nadenken.
"Voor velen zal het een ervaring zijn
die aanzet tot nederigheid. We verschillen van andere
dieren, maar niet zo veel als we dachten".
James Mollison, geboren in Kenia,
en woonachtig in Italië, werkt voor Fabrica,
onderdeel van Benetton. Het kledingbedrijf presenteert
de aapportretten in zijn nieuwe campagne die deze
week begint.
door Joep Engels in Trouw 12 juli 2003 Gorilla's, chimpansees en ander bushmeat staan
al sinds mensenheugenis op het menu in Centraal-Afrika.
Maar nu westerse houtkapperijen ook in het dichtste
oerwoud zijn doorgedrongen en iedereen die er
komt werken een geweer cadeau krijgt, is de slachting
niet meer te overzien. De mensapen worden onder
onze ogen uitgeroeid. En niemand wil het weten.
'Men is bang de tere relaties met Afrikaanse
landen te verstoren of het biologisch onderzoek
in de jungle onmogelijk te maken'.
Al meer dan dertig jaar bestudeert Frans de Waal apen in dierentuinen, onderzoekscentra en in het
wild. Van de duizenden foto's die hij door de jaren
heen maakte, selecteerde De Waal voor Mijn familiealbum
er meer dan honderd die een fascinerend beeld geven
van het sociale leven van chimpansees, bonobo's,
kapucijneraapjes, bavianen en makaken. Al bladerend
van de ene foto naar de andere zult u zeggen: het
lijken net mensen! U herkent met gemak de burenruzie
bij u om de hoek, de slappe lach van uw tante en
de boze blik van uw broer. Frans de Waal schreef
bij alle foto's een persoonlijke impressie en een
wetenschappelijke interpretatie. Het resultaat is
een verbluffend boek dat ontroert en tegelijkertijd
een schat aan informatie bevat.
'Treffende foto's, schitterende verhalen en moeiteloos, en passant,
een geweldige hoeveelheid feiten over het sociale
leven van de apen. Dit is een geweldig, uniek
boek'. - Robert M. Sapolsky, auteur van Herinneringen
van een mensaap.
