Antwoord op veel gestelde vragen over vissen

Wat is er mis met een (kinder)viscompetities?

Kan een vis pijn en stress ervaren?

Hebben sportvissers respect voor vissen en de natuur?

Zijn sportvissers wreed?

Waarom vissen sportvissers?

Wat zijn de gevolgen van sportvissen voor de vis?

Wat zijn de de verdere gevolgen van sportvissen?

Hoe denkt de politiek over sportvissen?

Is een wedstrijd niet een uitgelezen kans om kinderen respect voor de natuur bij te brengen?

Hoe kan vissterfte bij tropische temperaturen worden voorkomen?

Meer informatie.

Wat is er mis met een (kinder)viscompetitie?

De folder van de Landelijke Dierenbescherming bevat 10 speerpunten gericht op het verbeteren van dierenwelzijn door de politiek. Punt 7 roept op tot het ontmoedigen van de hengelsport, waaronder een oproep voor een verbod om kinderen in schoolverband te laten hengelen. Wil een kind kunnen vissen dan heeft het een hengel nodig. Samen met de hengelsportzaken verwacht men door het organiseren van competities meer om te zetten. Competitie betekent een wedstrijd in zoveel mogelijk of zo groot mogelijke vissen vangen. Het is aannemelijk dat bij wedstrijden het 'gangbare' leed nog eens wordt versterkt (door gehaast vissen om het aantal gevangen vis hoog te houden, door het haastig in een tijdelijk leefnet kwakken om tijd uit te sparen (het zogenaamde rallyvissen), door niet de tijd nemen om de handen vochtig te maken voor het beetpakken van de vis, door slordig en snel onthaken etc.). Kortom, competitie betekent gehaast en jakkerig bezig zijn, waarbij geen tijd en aandacht aan het welzijn van de vis wordt besteed. Alle aandacht is gericht op winnen. Zelfs de meest ervaren visser bezorgt een vis pijn en stress puur door de handeling van het vissen zelf. Bij kinderen is dat door hun onkunde meestal nog veel erger. Kinderen verstoren verder in hun onschuld en onkunde de natuur; ze herkennen kwetsbare planten en dieren niet. Lawaaierig, druk en ruw bewegen ze zich langs de waterkant en maken ze een plek om te vissen. Het kind krijgt door hen te verleiden tot hengelen de boodschap dat een dier gebruikt mag worden voor spelletjes en dat eigen belangen van vissen er niet toe doen. Respect voor de natuur betekent ook respect voor vissen. Zouden kinderen van volwassenen niet de boodschap moeten krijgen dat zij vissen moeten respecteren en dus met rust moeten laten?

Kan een vis pijn en stress ervaren?

Ja, vissen kunnen pijn en stress ervaren, maar de manier waarop is niet hetzelfde als bij de mens. Het is wreed om een vis, net als elk andere dier, zinloos te laten lijden. Vroeger werd er nog aan getwijfeld of vissen pijn kunnen lijden, maar tegenwoordig twijfelen de meeste wetenschapers hier niet meer aan. Mede daarom heeft de overheid een wet gemaakt welke het vissen met levend aas verbiedt. In 2002 wordt het doden van palingen door middel van een zoutbad verboden omdat dit de dieren onnodig laat lijden. De Dierenbescherming wil een stap verder en "aast" op een verbod van de hengelsport. Zelfs als je er aan twijfelt of een vis wel of geen pijn kan ervaren, is het dan niet logischer om de vis vooralsnog de voordeel van de twijfel te geven om zodoende onnodig lijden te vermijden? Wij vinden dat het niet alleen gaat om het wel of niet pijn kunnen lijden. Het gaat ook om het tonen van respect voor de natuur. Interne links: Ervaren vissen pijn?

Hebben sportvissers respect voor vissen en de natuur?

Sportvissers zeggen dat zij respect voor de natuur en haar schoonheid hebben. De vraag die wij als dierenbelangenorganisaties stellen is waaruit dit respect dan blijkt. Kun je zeggen dat je de natuur respecteert wanneer je een vis verwondt en het met een haak aan een lijntje uit zijn natuurlijke leefomgeving haalt, om het vervolgens weer gewond terug te zetten? (Zie ook de andere gevolgen van sportvissen.) Het komt regelmatig voor dat de stand van veel beviste soorten kunstmatig op peil moet worden gehouden (ref). De volgende vragen kun je het beste zelf beantwoorden: Mag je een dier, welke pijn en stress kan ervaren, verwonden omdat je plezier beleeft aan een sport? Stel dat iemand een ziekte zou krijgen, met als gevolg dat deze persoon absoluut geen pijn kan ervaren. Betekent het gebrek aan pijnervaring dat je die persoon voor de lol mag verwonden? Getuigt het van respect voor een dier, ongeacht of het dier wel of niet pijn kan ervaren, wanneer je een dier voor de lol verwondt?

Zijn sportvissers wreed?

Natuurlijk zijn sportvissers niet opzettelijk wreed. Zij zullen niet moedwillig vissen pijn doen en letsel toe brengen. Dat zou een onaardige gedachte zijn. Jammer genoeg zien zij niet in dat de door hen zo geliefde sport wel degelijk pijn, stress en letsel bij dieren bezorgt. De meeste vissers ontkennen botweg dat vissen pijn kunnen lijden (dat toegeven zou hun als wreed bestempelen) omdat wetenschappers hebben aangetoond dat vissen op een andere manier dan mensen pijn ervaren. Zij gebruiken deze andere manier van pijn ervaring als een excuus om niet meer over de gevolgen voor de vis te hoeven nadenken en ontkennen daarmee dat vissen überhaupt pijn kunnen ervaren.

Sportvissers ontkennen dat vissen pijn kunnen ervaren "Dierenbeschermers beweren in dat verband ook dat wetenschappelijk is bewezen dat vissen pijn, angst of stress kunnen lijden. Dat is onjuist". Als laatste strohalm klammen sportvissers zich vast aan onderzoeken waarvan de conclusies omstreden zijn. In bovenstaande link wordt bijvoorbeeld ook onderzoek van dr Bob Bermond aangehaald: Bermond ontkent dat dieren kunnen lijden.

Waarom vissen sportvissers?

Een paar veel gehoorde redenen zijn de volgende.

Spanning Het gevecht tussen vissers en vis geeft een kick. Vooral karpers en meervallen vallen onder de echte vechtersbazen en zijn dan voor de "liefhebbers" dan ook een geliefd slachtoffer om op te vissen. Sommige mensen voelen hun primitieve jachtinstincten weer boven komen bij dit gevecht tussen mens en dier.
Rust Aan de waterkant is het altijd rustig vertoeven. Je bent even weg uit alle stress van de werkelijkheid door je te concentreren op het vissen.
In de natuur De natuur met al haar rust en schoonheid inspireert de mens al sinds mensheugenis. De een die maakt een wandeling, de andere fiets, weer een andere probeert in contact met de natuur te komen door te gaan vissen.
Sociale contacten Sportvissen is een hobby. Net als bij elke andere hobby ontmoet je andere mensen met dezelfde interesse, wat altijd voor een interessant gesprek zorgt en waardoor nieuwe vriendschappen kunnen ontstaan. Iedere sportvissers heeft zijn eigen (sterke :-) verhalen over het vissen, het aantal visaccessoires zijn legio en de taktieken om te vissen onuitputtelijk.
Voedsel Sommige sportvissers vissen om de gevangen vissen op te eten.

Als je meer wilt weten, kun je het natuurlijk het beste aan sportvissers zelf vragen, bijvoorbeeld via ons forum of via het Nationaal Hengelsport Forum.

Nationaal Hengelsport Forum "Het forum voor en door de sportvisser". Waarom vissen? "de kracht en het uithoudingsvermogen van deze vis fascineert een groot deel van sportvissend Nederland" Vara's Lagerhuis Vissenleed. Er wordt wat lacherig over gedaan als er gepraat wordt over het leed dat vissen wordt aangedaan. Maar waarom eigenlijk? Alleen maar omdat vissen er niet zo leuk uitzien als zeehonden?

Wat zijn de gevolgen van sportvissen voor de vis?

Zodra een vis wordt aangeslagen doorboort een weerhaak zijn gehemelte. Hij zal proberen weg te zwemmen, maar de lijn van de visser is te sterk. Al spartelend en snakkend naar zuurstof doet de vis zinloze pogingen om te vluchten. Aan zijn bovenlip hangend wordt de vis na meer of minder strijd en weerstand binnengehaald en belandt machteloos in de handen van de visser. Dan moet de haak worden verwijderd. Vissers met ervaring weten over het algemeen dat ze voorzichtig moeten zijn met de huid van de vis en leggen de vis op een speciale mat. Minder ervaren en toegeruste vissers houden hier echter geen rekening mee en leggen vissen vaak op een ruwe ondergrond. Daardoor kan de vis gemakkelijk schubben verliezen. Aangezien de huid van de vis slechts uit schubben en een slijmlaagje bestaat leidt beschadiging hiervan veelal tot huidinfecties door schimmels en bacteriën. Ook het vastpakken van vissen met droge handen brengt deze risico's met zich mee en wordt ten zeerste afgeraden. Verkeerde en verkeerd gebruik van leefnetten kan eveneens zorgen voor stress en aantasting van de schubben van de vis. Het onthaken laat natuurlijk te allen tijde een wond achter in de bek van de vis. Afhankelijk van de kundigheid van de visser varieert de grootte daarvan. Soms wordt een vis een paar uur lang in een leefnet gevangen gehouden. De gestresste vis is niet in staat om te vluchten en verkeert urenlang in stress. Maar ook als de vis direct vrij wordt gelaten kan hij een paar uur na de vangst nog symptomen van stress vertonen. Verder zijn er nog een aantal scenario's, die ernstige gevolgen voor de vis kunnen hebben.

Een vis die uit de handen van een visser glipt en op de grond valt, waarbij door spartelen op de ruwe ondergrond de slijmlaag en schubben beschadigd raken.
De visser die per ongeluk de vis met te veel kracht vastgrijpt (bijvoorbeeld reflexmatig als de vis uit zijn hand wegglipt) waardoor de ingewanden van de vis kunnen beschadigen.
Een vishaak kan ogen, hersenen of kieuwen doorboren, waardoor de vis bijna altijd doodgaat.

Vooral bij onervaren sportvissers komt het nog wel eens voor dat wanneer ze beet hebben, ze te lang wachten voordat ze de vis aanslaan. Hierdoor bestaat de kans dat de vis het aas inclusief haak ingeslikt heeft. Vervolgens wordt de vis al spartelend aan zijn ingewanden uit het water gehaald. Wanneer er dan geprobeerd wordt de haak te verwijderen worden de ingewanden van de vis nog meer beschadigd. Om van de vis verlost te zijn kan de visser de lijn doorknippen, maar de vis zal met de haak in zijn maag vrijwel nadelige gevolgen hebben en mogelijk sterven. Dit is een schets van de gevolgen voor de vis. Indirect heeft het sportvissen nog meer gevolgen.

Wat zijn de verdere gevolgen van sportvissen?

De gevolgen van sportvissen zijn uiteenlopend. Ten eerste heeft het direct invloed op de gevangen vis. Indirect ontstaan er problemen doordat een vis met ingeslikte haak ten prooi valt aan roofvissen of andere dieren, zoals vogels. Dieren vallen ook ten prooi aan los slingerende lijnen, met of zonder haak. Daarnaast zorgt sportvissen dat een aanzienlijke hoeveelheid lood vrijkomt in de natuur. Lood is een van de giftigste zware metalen die zowel voor de dieren als voor de mens erg nadelige gevolgen kan hebben. Kijk bij de externe links om al deze gevolgen in woord en beeld te zien.

Hoe denkt de politiek over sportvissen?

Er zijn 1.3 miljoen mensen in Nederland die wel eens vissen. Het antwoord van de meeste politieke partijen is dan ook gericht op het behoud van dit electoraat, met uitzondering van Groen Links, hoewel deze ook niet direct aanstevent op een verbod van het sportvissen. Uit een NIPO enquête blijkt dat driekwart van de Nederlanders bezwaren tegen de hengelsport heeft.

Mening politieke partijen verzameld door hengelaars NB: Dit zijn niet de officiele partijstandpunten, maar geeft wel een indicatie. Groen Links: "Vissen is nadelig voor de dieren. Wij vinden dat het welzijn van de vissen in het geding is. Veel hengelsportverenigingen moeten toegeven dat er nogal wat excessen in hun sport voorkomen." Verkiezingsprogramma Groen Links: "Excessen bij sportvisserij, zoals rally-vissen en het gebruik van leefnetten, worden verboden"

Is een viswedstrijd niet een uitgelezen kans om kinderen respect voor de natuur bij te brengen?

Een viscompetitie zou de uitgelezen gelegenheid zijn om kinderen te leren hoe je respectvol met vissen omgaat. De meest optimale boodschap die een volwassene een kind mee zou kunnen geven is dat respect voor de natuur betekent dat je vissen met rust laat. Een viswedstrijd is vervolgens rechtstreeks daarmee in tegenspraak, omdat kinderen daarvan leren dat, wanneer je het een sport noemt, je zoveel mogelijk dieren mag verwonden. Een sportvisser is een slecht voorbeeld voor hoe een kind met dieren moet en mag omgaan. Deze mensen in een landelijke schoolviscompetitie de gelegenheid te geven om aan kinderen hun afkeuringswaardige houding ten aanzien van dieren op te dringen, leidt tot eenzijdige voorlichting en indoctrinatie. Om de meeste dierenleed te voorkomen is het 't meest effectief wanneer kinderen zou worden verboden om te hengelen. Beet geeft dergelijke argumenten alleen maar om de eigen sport en business veilig te stellen. Zij tracht draagvlak te genereren door de suggestie te wekken dat het hen gaat om educatie van kinderen.
Dit is wat Beet schreef: januari 2000, 24e jaargang, nr 1, blz 90. "Gelukkig wordt er binnen de sportvisserij steeds meer aandacht besteed aan de jeugd. Het is clichématig maar daarom niet minder waar: De jeugd heeft de toekomst. Willen wij onze hobby voor de toekomst zeker stellen, zullen wij onze jeugd goed moeten voorbereiden. Menig vereniging beseft dit en zet de schouders onder deze vaak aangename taak".

Koos van Zomeren interviewde Dirk Boon (hoogleraar Dier en Recht, † 2019) ) over de reden waarom vissen en andere dieren in principe voldoende worden beschermd door de wet, maar dat deze wet tot nu toe nog niet wordt toegepast.