"Een meerderheid van de Tweede Kamer
wil dat geweld door dierenactivisten voor de
wet als terrorisme wordt beschouwd." Ton Vink in VrijZicht december 2003/januari 2004 Dierenbeul"Ja", wordt dan tegengeworpen, "maar dat gaat om dierenbeulen, en dat zijn wij niet". Nee hoor, we beperken ons - en dit is een kleine greep - slechts tot: "Praktijken als jagen, hetzij voor bont, hetzij voor de sport, het fokken van nertsen, vossen en andere dieren voor hun vacht, het vangen van wilde dieren (vaak nadat eerst hun moeders zijn doodgeschoten) en hun opsluiting in kleine kooien zodat mensen zich aan hen kunnen vergapen, het kwellen van dieren om hen kunstjes te leren voor circussen en om hen het publiek van rodeo's te laten vermaken, het slachten van walvissen met exploderende harpoenen onder het mom van wetenschappelijk onderzoek, het verdrinken van meer dan honderdduizend dolfijnen per jaar in netten die zijn uitgezet door tonijnvissers, het schieten van drie miljoen kangoeroes per jaar in het binnenland van Australi? om ze te verwerken tot honde- en kattevoer en huiden..." En dan hebben we het nog niet over het kwellen van proefdieren, tijdens wetenschappelijk en industrieel (cosmetica) onderzoek. Evenmin over een ronddobberend schip met 50.000 schapen die met duizenden omkomen, of slachtvee dat door heel Europa wordt gezeuld omdat de slacht elders goedkoper is. Maar dierenbeulen? "Nee hoor, hoe kom je erbij!" Speciesisme
Er is - en wordt nog steeds - strijd gevoerd
tegen racisme en seksisme,
tegen het discrimineren, onderdrukken en misbruiken
op grond van het behoren tot een bepaald ras
of een bepaald geslacht. Steeds meer - en dat
is dan goed nieuws - wordt er gestreden tegen
het discrimineren, onderdrukken en misbruiken
op grond van het behoren tot een bepaalde soort.
De Amerikaanse filosoof Peter Singer vervult
hierin een voortrekkersrol waar het gaat om
het be?nvloeden van gedrag
en meningsvorming op dit punt. Dat wordt hem
niet door alle leden van een van de "hogere" diersoorten
in dank afgenomen, maar dit terzijde. Analoog
aan racisme en seksisme spreekt hij van speciesisme ("species"= "soort"). Dit
speciesisme, waarbij de ene diersoort, de mens,
meent het recht te hebben andere diersoorten
te kwellen, pijnigen en mishandelen omdat hem
dat economisch voordeel en/of wetenschappelijke
kennis oplevert, wordt door hem met overtuiging
bestreden. Hij formuleert zijn standpunt bijvoorbeeld
aldus: "Ook veel niet-menselijke dieren
zijn in staat om pijn te voelen, net als mensen;
ze kunnen zich ongetwijfeld ellendig voelen en
soms zou je hun leven ook kunnen beschrijven
als vrolijk; en leden van veel zoogdiersoorten
kunnen lijden onder de scheiding van hun familiegroep.
Is het dan niet een smet op de menselijke beschaving
dat wij deze behoeften van niet-menselijke dieren
wegwuiven om onze, veel minder grote belangen
te bevredigen?" Universeel
Het is, gegeven zijn strijd tegen het speciesisme opvallend hoe beperkt Singers kennis van nog
zo'n andere terrorist is, Albert Schweitzer.
Wanneer Singer verwijst naar Schweitzers "eerbied
voor het leven", citeert hij wat hij noemt "een
van de weinige passages waarin hij [Schweitzer]
deze ethische opvatting verdedigde". Dat
is toch oprecht merkwaardig te noemen. Ik volsta
met de volgende, Singer kennelijk onbekende,
regels van Schweitzer, waarin hij het speciesisme - zonder dat zo te noemen - afwijst: "De
poging algemeen geldige waardeverschillen tussen
levende wezens vast te stellen, loopt erop
uit ze te beoordelen naar de mate waarin ze
ons mensen naar ons gevoel nader of verderaf
schijnen te staan, hetgeen een volstrekt subjectieve
maatstaf is." Vandaar dat Schweitzers "eerbied
voor het leven" niet anders dan universeel kan zijn. Waarbij hij zijn ogen niet sluit
voor de dilemma's waarvoor dit ons kan stellen.
Aan deze passage kunnen moeiteloos tal van
anderen worden toegevoegd. dierenactivisten
Er wordt dus wel degelijk opgekomen voor dierenrechten.
Maar die terroristische dierenactivisten dan?
De kranten staan vol met ingezonden brieven.
Dirk Boon, hoogleraar "Dier en Recht" steekt
zijn nek uit door het principieel op te nemen
voor dierenactivisten (waarbij hij zeker niet
alle geweld goedkeurt). Dat heeft hij geweten: "...dat
is op zich een strafrechterlijke vervolging
waard, want het is opruiende taal. Zijn leerstoel
moet afgeschaft worden." Want: "Anders
dan de hoogleraar Dirk Boon beweert zijn dierenactivisten
wel terroristen. Ze vernietigen andermans eigendommen
en terroriseren personen die
hun normale werk uitvoeren." Plichten
Is er hier plaats voor morele rechtlijnigheid?
Dat gaat niet lukken. Voortdurend worden we
geconfronteerd met situaties waarin de keuzes
die we maken, het leven dat we leiden, resulteert
in kwaad voor ander leven. Ook Schweitzer wist
dat als geen ander: "Ik koop van inboorlingen
een jonge visarend die ze op een zandbank vingen
om hem zo uit hun wrede handen te redden. Maar
nu moet ik beslissen of ik hem laat verhongeren, ?f
dat ik dagelijks een hoeveelheid kleine visjes
dood om hem in leven te houden. Ik besluit
tot het laatste. Maar iedere dag voel ik mij
bezwaard door de verantwoordelijkheid voor
het offeren van het ene leven ten bate van
het andere." |
Lees op het weblog meer over actie voeren. |