Na jaren procederen heeft mei 2002 een veehouder uit
Onstwedde in de provincie Groningen na een schikking
ruim 3 ton Euro schadevergoeding betaald aan omwonenden
van een stinkende mestsilo. Bovendien heeft de veehouder
zich verplicht om de silo voor eind 2002 af te breken. In de uitspraak van het Gerechtshof op 11 juli 2001
constateerde zij dat ernstige stankoverlast voldoende
bewezen is. Zij concludeert dat Migchels nooit enig
serieus onderzoek heeft laten doen om de stankoverlast
te beperken. Ook tav geluidsoverlast is het hof van
mening dat de buren te sterk gehinderd werden en stelt
hem verantwoordelijk voor de stank- en geluidsoverlast. |
In het verslag van dit gevecht dat hieronder volgt worden
de volgende personen genoemd: |
Juristen voor omwonenden: Onno Ketel, Cecile Bus, Dick
van der Meijden (DvdM); advocaat Phon van den Biesen (PvdB) |
![]() |
VoorgeschiedenisTussen
september 1992 en januari 1993 mislukken pogingen en
procedure tegen bouwvergunning van een grote actiegroep
van omwonenden met juridische steun van GTB om de bouw
van een mestsilo tegenover het huis van Scheper te voorkomen. De silo wordt regelmatig (bij)gevuld met mest door
vrachtauto's van de firma Vlastuin uit Ede en wordt
door de eigenaar Migchels van de silo weer leeggehaald
met een tank achter een tractor. De mest wordt veelal
dicht bij de mestsilo uitgereden, dus ook weer dichtbij
de huizen. Volgens de regels heeft Migchels meer dan
genoeg hectares om mest op uit te rijden, maar hij geeft
er de voorkeur aan om de mest vooral op het land direct
om de silo uit te rijden. Controle op overbelasting
van land met mest wordt niet uitgevoerd door de overheid
(AID of de milieupolitie). Volgens de wet (Besluit Mestbassins) worden een aantal
eisen gesteld aan de bouw en locatie van mestsilo's,
waaronder: Feitelijke situatie rond mestsilo Begin januari 1994 stuurt de familie Scheper een zorgwekkende
lijst met klachten over stankhinder. Medio maart 1996 bezoeken Onno Ketel en Klarissa Nienhuys (K.N.) de familie Scheper om de klachten te inventariseren. De silo staat op ongeveer 145 meter van het huis. Volgens het Besluit Mestbassins moet 100 meter genoeg zijn om de stankklachten te beperken. Bij zuidwesten wind is het echter niet te harden. Het overpompen van mest uit grote tankauto's maakt irritant lawaai. Zo nu en dan wordt er mest uit twee vrachtauto's tegelijk verpompt. De gemeente doet niets met de klachten. Het bosje naast de silo blijkt van Staatsbosbeheer
(SBB). Het is tegen de regels van de Ammoniakwetgeving
in door de gemeente tot niet voor verzuring gevoelig
gebied. De familie Scheper haalt de Algemene Politie
Verordening (APV) op en verzamelt informatie bij Staatsbosbeheer
over het nabijgelegen bosje. Dit bosje ligt op 32 meter,
een ander bosje op 190 meter. De afstand tot voor verzuring
gevoelige bosjes had 250 meter moeten zijn. K.N. verzamelt
informatie over bodemkwaliteit, nog meer SBB-info, gedetailleerdere
kaarten van de gemeente, belt LNO-Noord, Bureau voor
Rechtshulp en de RIMH. Inzake stankoverlast: dit wordt echt te gortig. Het
moet civiel rechtelijk worden aangepakt. Op 15-4-1996
besluit GTB bestuur 1500 te investeren om de mogelijkheden
daartoe op een rijtje te krijgen, anders komen we er
nooit achter. (3) GTB belt Natuurkundewinkel over geluidshinder,
brief ter toelichting d.d. 22-3-1996. Natuurkundewinkel
meet geluidsoverlast: conceptrapport april 1996, definitief
na correcties september 1996. Bespreking met GTB en
Schepers d.d. 3-4-1996: de normen worden overschreden. (4) Gemeente weigert registratie van eigen, eerdere klachten aan klager Scheper af te geven met een beroep op de wet op de privacy. De gemeentepolitie verwijst naar Officier van Justitie (OvJ), Bureau voor Rechtshulp (BvR) vindt dat bolle onzin, maar gemeentepolitie houdt de poot stijf. OvJ gebeld: dat blijkt helemaal niet de aangewezen instantie te zijn. We worden doorverwezen naar een speciaal hiervoor aangewezen persoon bij de Regiopolitie Groningen. Deze legt goed uit hoe de procedure gaat. Uiteindelijk schrijven de heer en mevrouw Scheper met een blocnote alle gegevens over van de computer. Daarbij blijkt dat een aanzienlijk deel van het bestand is gewist bij een recente schoonmaakoperatie. (5) Rapporten stankhinder doorgenomen, vd Biesen, VROM, Dwars Hederik en Verheij (DHV) en Raad voor Certificatie over mogelijkheden stankonderzoek gebeld. Een duur onderzoek, maar in wezen onmogelijk om het zelf te doen. (6) De hoogte van de silo is fam. Scheper een doorn
in het oog. Het is in feite een overtreding van de betreffende
regel in het bestemmingsplan. Ze maken een foto van
de silo, zie brief d.d. 12-4-96, doorgestuurd naar de
Natuurkundewinkel en om een schatting gevraagd. 26-4-1996: Fam Scheper belt GTB geheel over de toeren.
Migchels pompt weer mest uit de silo en het stinkt weer
verschrikkelijk. Huisarts is bereid om verklaring af
te geven over gezondheid. Scheper meldt dat hij nu een
koper voor het huis heeft. Geen probleem volgens de
advocaat. Scheper verkoopt zijn huis zwaar onder de
prijs medio 1996 aan Staal en verhuist zelf naar het
dorp Onstwedde. |
Administratief rechtelijke procedure Handhaving geluidsnormen. Na het rapport door de Natuurkundewinkel stelt GTB voor het Bureau voor Rechtshulp (BvR) een conceptbrief aan de gemeente op, met verzoek om handhandhaving geluidshindernormen. Deze wordt door Bureau voor Rechtshulp namens familie Scheper verzonden op 16 april 1996. Er volgen brieven van BvR op 26-06, 26-07, 31-07, 30-08, 20-09, 06-01 en zo nu en dan antwoord van de gemeente. De gemeente stelt het feitelijke antwoord op het verzoek tot handhaving steeds uit. De meting op 14-03-1997 wordt uitgevoerd door bedrijf VKS. Daarbij rijdt de tractor voorzichtig rond en de mestpompen van de tractor en de vrachtauto draaien opvallend langzaam en zacht. Het rapport van de gemeente blijft uit. BvR schrijft op 23-04-1997 naar de Arrondissement Rechtsbank
(later naar RvS) om voorlopige voorziening/handhaving
te eisen. Het Bureau voor Rechtshulp maakt het griffiegeld
te laat over. Op 15 juli verklaart de Raad van State
de zaak daarom als niet-ontvankelijk. De hele zaak moet
dus weer opnieuw moet worden ingediend, dit gebeurt
per 10 juli 1997. De Raad van State stelt dat er vóór 1 oktober 1997 een besluit over het bezwaarschrift genomen moet worden. Een dwangsom vindt men niet nodig. Op 23 september 1997 krijgt Migchels een brief van de gemeente dat hij binnen drie maanden maatregelen moet treffen. De gemeente stelt de verzwakte eis dat het geluidsniveau dat normaalgesproken geldt voor 50 meter van de mestsilo nu het maximum moet zijn bij de woonhuizen op 110 en 145 meter. Migchels is verder vrij om te doen waar hij zin in heeft maar moet wel de gemeente informeren over wat hij voor maatregelen neemt. De termijn loopt dus af op 23 december 1997. Op 10 oktober 1997, met een p.s. op 21 oktober, meldt
het Bureau voor Rechtshulp namens omwonenden dat hen
het besluit van de gemeente in vele opzichten niet bevalt.
Dit wordt verwezen naar de Commissie voor Bezwaar en
Beroep. Een week van tevoren laat de gemeente weten
dat het bezwaar op 10 december kan worden behandeld.
Dan kan Cecile Bus van het Buro voor Rechtshulp niet.
Ze vraagt uitstel tot januari 1998. Op 25 november meldt Staal dat Migchels bezig is om
bij wijze van geluidswal een berg zand te storten van
1,5 meter hoog en 35 meter lang, vlak langs de kant
van de weg en in strijd met het bestemmingsplan. Navraag
door Staal op het gemeentehuis levert op dat hier geen
enkel formeel besluit over genomen is. Op het provinciehuis wordt Staal verwezen naar de inspectie R.O., die er die middag niet is. Namens Staal belt KN/GTB op 26 november 's morgens de inspectie. Na enige discussie ("Wij hebben maar een halve man voor handhaving, eerst naar de gemeente, die moeten primair wat doen. Dat doet de gemeente dus niet."), stelt de inspecteur dat dit dus absoluut niet kan. Er had minstens een gedoogbesluit moeten worden genomen. Hij belooft naar Stadskanaal te zullen bellen. KN/GTB heeft met de Natuurkundewinkel van de RUG Groningen
geregeld dat Staal/Scheper een apparaat kunnen lenen
om bij huis nogmaals de geluidsoverlast te meten. Aangezien
er voortdurend twee vrachtauto's tegelijk komen, lijkt
het ons toch de moeite waard om vóór 10
december (de verwachte datum voor de hoorzitting) maar
weer eens wat gemeten te hebben. Staal en Scheper op
26 november naar de Natuurkundewinkel, samen met Gerard
Aupers, die is bereid om als instructeur ter plekke
te functioneren. De wind draait en de familie Staal zit weer vreselijk in de stank. Staal en Scheper nemen vier uur band op met meetgegevens
van lawaaiige vrachtauto's tot en met 31 december 1997. Daarna volgt een eindeloos durende briefwisseling over
aanvullende gegevens. Dit is deels het gevolg van personeelsvervanging
op BvR, deels het effect van de gebruikelijke onwil
in Stadskanaal: Op 21-10-1998 houdt de commissie rechtsbescherming
weer een zitting. Ter voorbereiding neemt KN contact
op met bureau Stroop die wijst op een buitengewoon belangrijk
punt: een Algemeen Maatregel van Bestuur (AMVB mestsilo)
geeft minder ruimte voor eigen beleid van de gemeente
dan een milieuvergunning. Op 23 oktober schrijft de commissie aan CB dat ze de zaak nog even aanhouden. Aangezien de termijn verstrijkt gaat CB-BvR in beroep en vraagt om schorsing door de Raad van State. Op 10-12-98 komt het antwoord van de gemeente dan toch: afwijzend. Volgens de gemeente is hun besluit, dat Migchels op 145 meter aan de afgezwakte normen moet voldoen, correct. Een dag later vraagt de RvS of appellanten het verzoek om een voorlopige voorziening willen intrekken? Niet dus. De hoorzitting ivm de schorsing vindt plaats op dinsdag
09-03-1999; CB,HS&EJS erheen. Cecile Bus schrijft d.d. 27-07-1999 aan B&W met
een hernieuwd verzoek om handhaving. Bericht van ontvangst
d.d. 10-08-99: vanwege de vakantie zal het antwoord
wel 1 oktober kunnen worden. B&W antwoordden DvdM 10-11-1999: met Migchels zijn
afspraken gemaakt en nadere eisen gesteld: er mag maar
één vrachtauto tegelijk komen, en verder
is er een geluiddemper op de tractor en een geluidswal.
Een en ander heeft als resultaat dat de normen niet
worden overschreden. Geschorst is geschorst, dus hoeven
we niets te doen. U moet maar wachten op wat wij in
de bodemprocedure inbrengen. Uitspraak door de RvS d.d. 13-11-2000: De termijn loopt af op 25-12-00. Geen bericht. Pas per 04-01-01 meldt de gemeente dat er nieuw onderzoek nodig is en ze voor 01-03-01 een besluit zullen nemen. Op 05-01-01 tekent DvdM opnieuw beroep aan en vraagt
een voorlopige voorziening. De zaak wordt op 29-01-01
(na drie weken!) al behandeld. DvdM heeft geen tijd
en stuurt d.d. 29-01-01 een toelichtende brief. De gemeente
blijkt later ook niet te zijn gekomen, dus maar weer
goed dat KN en HS er niet een hele dag voor in de trein
hebben gezeten. Brief van B&W van Stadskanaal aan Migchels d.d.
28-02-01: verwijzend naar een rapport van Stroop (lees
Spreen, ex-VKS). Er mogen geen vrachtauto's en tractoren
op één dag komen, maximaal 4 vrachtauto's
in 60 minuten en op andere dagen maximaal 18 tractoren
in 90 minuten, en logboek bijhouden. DvdM vraagt rapport van Stroop op. HS en KN naar DvdM
voor bespreking op 12-03-01. Wat blijkt: tonaal geluid
niet meegerekend want er zijn geen gevels van woonhuizen
(lees mensen) op 50 meter. DvdM kijkt wetteksten erop
na. KN haalt volgende dag HET rapport Meten en Rekenen
bij Natuurkundewinkel en bezorgt het bij DvdM. DvdM
belt Stroop-Spreen. Het commentaar is: "dat doen
we altijd zo". Dus schrijft DvdM weer een briefje
d.d. 19-03-2001 naar de gemeente bij wijze van bezwaar
om het tonale geluid er alsnog in te krijgen. Met een
aanvulling op 30 maart vraagt DvdM ook om zo rustig
mogelijk laden en lossen in de voorschriften op te nemen. De gemeente Stadskanaal betaalt in maart 2002 eindelijk een deel van het geld terug. |
Civiel rechtelijke procedure.
Medio augustus 1996 gaat het dossier met een index
naar advocaat v.d. Biesen. 09-09-1996 komt het antwoord
en instructies over de te verzamelen informatie. De sommatie aan Migchels is gedateerd 18-6-1997. Er komt d.d. 14 juli een afwijzend antwoord van de advocaat (Struif) van Migchels. Op 4 augustus 1997 krijgt Migchels de hele dagvaarding thuis bezorgd door de deurwaarder. De dagvaarding stelt Migchels aansprakelijk voor de geleden en voortdurende stank- en geluidshinder bij omwonenden. Op 10 oktober komt de Conclusie van Antwoord namens Migchels. Daarin wordt de stankoverlast afgedaan als 'moet kunnen' op het platteland. Verder is het geluidsmetingrapport van VKS in opdracht van de gemeente Stadskanaal bijgevoegd. Hetgeen nogmaals laat zien dat de geluidsnormen werden overschreden. Maar de advocaat van Migchels meent dat nu met de demper en de "geluidswal" de geluidsproblemen zijn opgelost. Op 28 oktober na overleg met Scheper en Staal commentaar
op de Conclusie van Antwoord aan v.d. Biesen verzonden,
met nog twee nieuwe stukken: een brief van de GGD en
een artikel over de gevolgen van stankhinder bij bewoners
nabij varkensstallen. Op 9 januari 1998 komt het antwoord van de advocaat van Migchels: de overlast is incidenteel, de wet wordt qua stank niet overschreden want de silo staat op meer dan 100 meter en er is een demper gemonteerd dus het geluidsprobleem is ook opgelost. Advocaat van den Biesen raadt een mondelinge behandeling af. Dat kost iets van 15.000 en het dossier is duidelijk genoeg. Dus gaat de rechtbank er na 6 februari naar kijken. De uitspraak, aangekondigd voor 27-03 wordt naar later verzet, idem tot juni, idem tot 11 september. Tussenvonnis komt echter op 10-07-1998: stankhinder is onrechtmatig, geluidsnorm op 50 meter overschreden, achtergrondniveau op gevels onduidelijk. Er is nader onderzoek om het verschil tussen het achtergrondgeluid en het geluid van de silo bij de woongevels vast te stellen. Rechtbank wil op 11-09-1998 deskundige aanwijzen. Kopietje stankhinder uitspraak naar PRA gestuurd. KN maakt overzicht geluidsniveaus, Scheper en Staal
maken kaartje en foto's van bosjes om het huis, KN vraagt
Natuurkundewinkel nog eens naar berekening van VKS te
kijken. Daarbij blijkt dat ze het achtergrondniveau
op 5 meter hoogte hebben berekend, en zonder de demping
van de bosjes. Het eerste scheelt makkelijk 3 dB(A),
het tweede 1-2,5 dB(A) afhankelijk van het jaargetijde. Op 03-08-1998 van den Biesen briefje over lawaainiveaus
gestuurd, met aanvulling door Natuurkunde winkel d.d.
04-08-1998. Gesprek in Amsterdam met vd Biesen, fam.
Scheper en Staal d.d. 06-08-1998 om de stand van zaken
te bespreken. Op 21-08 stuk naar PvdB gestuurd met informatie
over betrouwbare ingenieursbureaus voor de aanvullende
geluidsmeting en de vragen over het referentieniveau. 23-11-1999: Adure stuurde conclusie voor de zitting van 12-11: het valt dus reuze mee met de geluidssterkte en de overschrijding is minimaal. Volgende zitting op 10-12, PvdB stelt voor geen mondelinge behandeling te vragen. Briefje conform naar rechtbank op 26-11. Wordt uitgesteld. 25-01-00: weer uitgesteld. Op 27-03-00 eindelijk goed nieuws. Het definitieve
vonnis is gedateerd 24-03-00 en stelt Scheper c.s. volledig
in het gelijk. Migchels/Adure-Struif gaan in hoger beroep: het Hof
van Leeuwarden. Memorie van Grieven d.d. 06-09-2000.
Vijftien pagina's waarin wordt uitgelegd dat Migchels
het tegenwoordig goed doet en de klagers overdrijven
met hun rapportjes. Er zit een brief bij van van Doorn
(Haskoning) die suggereert dat er wat aan het geuronderzoek
van PRA mankeert. Op 23 maart verstuurt GTB een brief naar betrokkenen om hen uit te nodigen voor de zitting van het Hof in Leeuwarden. De zitting is op 29-03-2001. De advocaat van Migchels stelt dat er wel wat problemen zijn, maar het toch allemaal reuze meevalt. De uitspraak van het Hof op 11-07-2001 is nog negatiever
voor Migchels dan de uitspraak van de rechtbank in Groningen.
Het feit dat deze silo niet voor zijn bedrijf nodig
is, waar tijdens de zitting duidelijk aandacht aan besteed
was, wordt nog eens onderstreept. Migchels heeft drie
maanden om in cassatie te gaan, maar er lijken daarvoor
helemaal geen aanknopingspunten te zijn. Ongeveer op 08-09-2001 laat Migchels 5-6 keer een vrachtauto vullen, rijdt die elders heen en rijdt dan de inhoud uit met tractoren. M. laat die dag de klep weer openstaan en RdG zit weer een dag met een huis vol vliegen. Daarna gebeurt er niets. Hierna is op 03-11 de silo nog steeds voor een kwart vol en stinken doet hij ook nog steeds. Op 04-02-2002 gaan alle stukken van de advocaat in
Amsterdam naar de procureur in Groningen; en wordt op
07-02-2002 beslag gelegd op vrijwel alle onroerende
goederen van Migchels en zijn echtgenote in verband
met een vordering, inclusief nog verder op te lopen
rente, van 800.000 Euro. |