De escalatieladder in conflicten rondom dierenwelzijn
Van kwaad tot erger
Het samenspel van motivatie, emotie,
kennis en perceptie, omgeving en gedrag leidt er vaak
toe dat een conflict van kwaad tot erger wordt. Partijen raken meer verbeten
in hun strijd, ze raken sterker geëmotioneerd,
hun kennisverschil wordt groter en hun percepties wijken
meer van elkaar af, hun omgeving raakt meer en meer
gemobiliseerd in het conflict en het gedrag wordt ruwer
en ruwer.
De escalatieladder (Glasl, 1997, bron NPI-Zeist) laat
zien dat in de verschillende stappen van escalatie in
een conflict partijen verschillende gedragingen kunnen
vertonen. Interessant is dat die gedragingen zich in
3 fasen ontwikkelen, waarbij de overgang naar iedere
fase het overschrijden van een drempel betekent. Partijen
zijn zich er dan van bewust dat er iets verandert.
Opvallend is dat veel organisaties ontbreken
in en op de ladder. Dat is natuurlijk in de eerste plaats
een goede zaak. Toch kan een organisatie bijdragen aan
de escalatie wanneer zij zich onttrekt aan het verzetten
tegen een bepaalde misstand. Een duidelijk voorbeeld
zijn die hobbydierhouders die kritiekloos hebben meegewerkt
aan de ruimingen van pluimvee.
Door aan de rigoreuze en ingrijpende maatregel van de
overheid mee te werken, droegen zij bij aan een legitimatie
van een moreel falend overheidsbeleid.
De intensieve veehouderij is op de escalatieladder
al jaren afgegleden naar een positie die aangemerkt
kan worden als een ram(p)koers. De sector luistert niet (meer) naar kritische geluiden uit
de samenleving en gaat domweg haar eigen gang. De kritische
consument zou haar kunnen corrigeren maar is geen collectief
en als individu weinig effectief, bovendien woont de afnemer voor het leeuwendeel in
het buitenland. "Wat niet weet, wat niet deert".
Moeilijker in te passen zijn grote organisaties als
de kerken, de landelijke Dierenbescherming, de Sophiavereeniging.
Deze organisaties zouden zich wel willen verzetten,
doen dat ook in naam en soms
een beetje in daad, maar voelen zich vaak gebonden
omdat zij hun leden of donateurs niet willen verliezen.
Heel duidelijk actief in verzet gaan Wakker Dier, CIWF,
EDEV, Bontvoordieren en Proefdiervrij. Zij proberen
uiteraard zoveel mogelijk buiten een escalatie te blijven.
De Bonden van vegetariërs of veganisten zoeken
het in eerste instantie in het aanbieden van alternatieven.
Zij geven het goede voorbeeld.
Voor het overige zijn er nog instanties aan te wijzen
die wel een rol spelen in het ontstaan of duren van
conflicten maar wier rol onduidelijk is. Voorbeelden zijn: dierenartsen, KNJV, de inkoopafdelingen
van supermarktconcerns, consumenten(bonden), e.d..
Een positieve draai aan een escalatie van een conflict
kan een organisatie geven wanneer men duidelijkheid schept in de grenzen van
het handelen. Visie, transparantie en gedragsregels
en -codes e.d. maken duidelijk wat moet worden gedaan
of nagelaten om conflicten te voorkomen.
Zie ook de site Leren.nl
over sociale vaardigheden en hoe je anderen kunt aanspreken
op lastig of ongewenst gedrag.
