|
|||||||||
miłośnicy zwierząt trzymają je w domu ci, ktrzy lubią smak zwierząt zjadają je niektrzy ludzie lubią zwierzęta z powodw seksualnych inni wierzą, iż ich religia wymaga od składania ofiar ze zwierząt niektrzy ludzie, ktrzy lubią zwierzęta, dają im po prostu spokj |
|||||||||
Sposoby w jakie jestemy powizani ze zwierztami oraz prawa jakie im zapewniamy maj zwizek z etyk. Albert Schweitzer stwierdzi, i etyka winna mie swe podstawy we wspczuciu. Prawo pozbawione wspczucia nie moe by z powodzeniem wprowadzone w ycie. Artyku ten traktuje o powizanich pomidzy owymi zagadnieniami. Pojcie "prawo zwierzt" moe by interpretowane na wiele rnych sposobw. Z jednej strony, niektrzy mog korzysta z prawa do zabijania zwierzt w celu spoycia lub sportu. Inni, z drugiej strony, odmwi sobie prawa do zabicia nawet najmniejszego zwierzcia, choby przez przypadek. |
|||||||||
Co jest podstawą zagwarantowania praw zwierzętom?Tematy
W przypadku znęcania się nad nimi, zwierzęta są zdolne tylko do wyrażenia tego w pośredni sposb. Z tego względu do nas należy odpowiedź na powyższe pytania. Pojęciami przydatnzmi do stworzenia podstawy praw zwierząt są: wartość wewnętrzna, dobro, szacunek, wolność, rwność, wspłczucie itd. Wiele z tych pojęć wydaje się odpowiednimi, lecz w praktyce są niezbyt przydatne. |
|||||||||
Przetestujemy teraz wykonalność każdego z pojęć:
|
|||||||||
Niektre pojęcia są nieodpowiednie jako prawne podstawy praw zwierzątZgodnie z pierwszą z wymienionych zasad powinniśmy wykluczyć pojęcia wewnętrznej wartości i szacunku. Pomimo, iż są one powszechnie używane, niemożliwym jest sformułowanie jednoznacznych praw zwierząt w oparciu o ktrykolwiek z nich. Całkowicie dopuszczalnym jest wymienianie wartości wewnętrznej i szacunku, gdy mowa jest o zachowaniu ludzi wobec zwierząt, lecz pojęcia te nie mogą być używane w celu osądu człowieka z prawnego punktu widzenia. "Szanowna Pani, zamierzamy pozwać Panią do sądu za traktowanie pani pieska pokojowego bez szacunku". Oczywiście zawsze możliwym jest zdystansowanie się wobec obiektywnego zachowania i nazwanie go pozbawionym szacunku. Na przykład, gdy niedźwiedzie cyrkowe i lwy zmuszane są do wykonywania sztuczek niegodnych zwierzęcia, można rzec, iż jest to traktowanie pozbawione szacunku. Podobnie, nie można wymusić kulturalnego
zachowania lub dobrego smaku, można je natomiast
krykykować. Rwnież pojęcie wartości
wewnętrznej jest niewłaściwym
jako prawna podstawa praw zwierząt. Odnosić mogłoby
się jedynie do rzadkich gatunkw, jako, że: "ten
okaz musi być chroniony, bowiem z uwagi
na jego wartość wewnętrzną nie
występuje nigdzie indziej na ziemi".
Handlowa wartość świń bardziej
niż ich wewnętrzne wartości przekonuje
hodowcę do lepszego opiekowania się trzodą. |
|||||||||
Prawa zwierząt mają te same podstawy dla wszystkich zwierząt, lecz rżne konsekwencjeBiorąc pod uwagę drugą głwną zasadę wywnioskować można, iż każdy gatunek traktować należy osobno. Świat zwierząt zamieszkują dżdżownice, jak i słonie, ryby, ale i insekty. Stworzyć należy oglne sformułowane prawa zwierząt, ktre zawierałyby pewne warunki konieczne odnoszące się do wszystkich typw zwierząt. Warunki te mogą zawierać:
Zwierzęta winny mieć przede wszystkim
prawo do przejawiania naturalnego zachowania
(zależnego od ich stanu) nawet w przypadku,
gdy okazują się niebezpieczne, a ich
ruchy muszą zostać ograniczone. |
|||||||||
Inne pojęcia i podsumowanieGdy w grę wchodzą pojęcia takie jak zwierzęce dobro, ich inteligencja, uczucia i instynkty, trzeba wywnioskować, iż niemal niemożliwym jest sformułowanie jasnych wytycznych osądu. Nasuwają się pytania typu: "czy ryby mają uczucia?" lub "czy świnia albo zwierzę trzymane w domu odczuwają nudę?" Nie można udzielić dokładnych odpowiedzi i z tego powodu, nie mogą być one zawarte jako podstawowe pojęcia praw zwierząt. Z drugiej strony, możnaby włączyć pojęcia te w proces opracowywania praw zwierząt w praktyce lub, by zapobiec pogwałceniu interesw zwierząt. |
|||||||||
Maltretowanie zwierząt jest karalne przez prawo jak np. Dutch Welfare Act, lecz nie reguluje kar za bierne maltretowanie zwierząt poprzez np. skrajne ograniczenie swobody poruszania. Ignorowanie dobra zwierzęcia powiązane jest z prawami zwierząt, lecz zwierzęta mają podstawowe prawa w przypadku, gdy powiązanie pomiędzy jego dobrem a działaniem człowieka jest niejasne. Nasza opinia na ten temat ma swe korzenie w filozofii Jeremy'ego Benthama, ktry wierzył, iż zasadnicze pytanie brzmi "czy zwierzę jest zdolne do cierpienia?" Jeśli tak, to ma prawo do bycia traktowanymi na rwni z ludźmi w tym zakresie, jednocześnie nie gwarantuje to jednak praw zwierząt. |
|||||||||
Pojęcia oraz ich powiązanie z dobrem i prawami zwierząt (podsumowanie)Pojęcia, ktre omwiliśmy podsumowane są w poniższej tabeli. Pola przedstawiają, jak rżne pojęcia powinny być postrzegane we wzajemnych relacjach. Punktem wyjściowym wykresu jest założenie, iż zwierzęta mają prawa i, że celem ich zapewnienia powinno być zabezpieczenie warunkw ich dobrobytu. Przykład jak czytać: uczucia mają związek z dobrem, ale nie mają z prawami.
Istotną rzeczą jest to, iż pojęcia niezwiązane z dobrem zwierząt winny być tymi, w ktrych zwierzęta bardzo rżnią się od ludzi, natomiast te powiązane z dobrem odnoszą się zarwno do zwierząt, jak i do ludzi. W zasadzie nie ma rżnicy pomiędzy człowiekiem i zwierzęciem, gdy w grę wchodzą ważne aspekty dobrobytu i fakt ten należy wyrazić poprzez uznanie prawa do wolności dla zwierząt oraz dla ludzi. Zob. także Paola Cavalieri (The Animal Question: Why Non-Human Animals Deserve Human Rights, see book-reference below) oraz nasz barometr etyczny. |
|||||||||
Czy możliwym jest sformułowanie zadowalającej prawnej zasady podstawowej, ktra może być odpowiednio stosowana?Praktycznym rozwiązaniem
jest zastosowanie tej samej zasady dla praw
ludzi, jak i dla praw zwierząt, ktrą jest prawo do wolności. Ważną zaletą wolności jest
to, iż stawia limit obowiązkowi zajmowania
się prawami zwierząt. Poprzez zabezpieczenie
tych praw, zwierzę może swobodnie
interpretować wolność na własny
sposb i mieć swobodę zachowania,
ktre pozostaje w zgodzie z jego naturą.
Sposb, w jaki zwierzę wykorzystuje swą wolność w
kategoriach zachowania, nie ma wpływu
na podstawowe zasady praw zwierząt. |
|||||||||
Granicamiktre można ustanowić z szacunkiem wobec zwierząt, a ktre nie kolidują z ich fundamentalnym prawem do wolności, są:
Badania nad zwierzętami powinny skupić się na obronie granic każdego gatunku. Rozważając zwierzęta powinniśmy zacząć od zasady wolności, ktra pozwoli nam na traktowanie zwierząt z szacunkiem. Istotnym atutem pojęcia
wolności jest to, iż może być rwnież używane
przez ludzi, ktrzy w zasadzie nie zgadzają się z
ostatecznymi konsekwencjami. Można być,
na przykład zdania, iż trzymanie
zwierząt w domu pozbawia je ich wolności.
Możliwym byłoby jednak nadal przedyskutowanie
tej kwestii z miłośnikiem trzymania
zwierząt, w celu zdefiniowania właściwych
warunkw takiego chowu. Osiągnięcie kompromisu wspomaga
wykonalność pojęcia. Kolejną ważną zaletą pojęcia jest możliwość natychmiastowej kontroli. Jeśli wyznaczy się odpowiednio sformułowane warunki, to niewiele czasu zajmie stwierdzenie czy wolność zwierzęcia została ograniczana. W przypadku innych pojęć ich status można ustalić jedynie po długim okresie obserwacji. |
|||||||||
Jeli niektrzy ludzie maj skonno amania podstawowych praw zwierzt, to czy wolno jest nadal praktyczna jako gwne prawo?
|