Reptielenleed in Nederland

Het houden van reptielen is een relatief nieuw fenomeen in Nederland. De laatste jaren is de populariteit erg toegenomen. Sommige mensen schaffen een dier aan om stoer te zijn, sommige uit oprechte interesse. Veel mensen gruwen echter van reptielen. Hierdoor wordt er, begrijpelijk, niet door veel mensen toegeven deze dieren in huis te hebben. Stel je voor wat voor ellende dit zou kunnen opleveren met de buren! Helaas heeft dit ook een groot nadeel. Juist doordat het houden van deze dieren uit het zicht wordt gehouden is er een 'wildgroei' aan de gang. Het houden van reptielen staat nog in de kinderschoenen. Er is relatief nog weinig bekend over het houden en verzorgen van deze dieren. Een bijdrage van Tervics.
Dit heeft tot resultaat dat veel dieren momenteel slecht verzorgd worden. Door het ondoordacht aanschaffen van een reptiel (de zogenaamde impulsaankoop), het verkrijgen van foutieve informatie (vooral door dierenwinkels en internetfora) of onvoldoende zoeken naar informatie over het gekochte dier. Vooral het geven en krijgen van foutieve, of onvolledige informatie is een bron van zorg. Gedeeltelijk speelt mee het feit dat mensen het 'stoer' vinden een zogenaamde 'reptielenspecialist' te zijn en met hun ego je wel even vertellen hoe het allemaal zou moeten, en gedeeltelijk dat er gewoonweg weinig informatie voorhanden is. Hierdoor zijn er heel veel misstanden ontstaan die helaas door onwetendheid (en soms ook uit gemak) in stand worden gehouden.
Er is ook nauwelijks sprake van (sociale) controle. Een manke hond of een kat met een vachtprobleem zal zeker reacties uitlokken van een bezorgde buur. Indien er sprake is van verwaarlozing of zelfs mishandeling loop je (gelukkig) risico op een bezoekje van de dierenbescherming. Maar wie trekt aan de bel als een slang in een piepklein bakje zit te verkommeRené Of een wateragaam die slechts op woestijnzand gehouden wordt? Dominante hagedissen samen in een bak die elkaar tot op de dood zullen bevechten? Nou niemand dus.

Waarom weigert de Dierenbescherming hier iets aan te doen? Kwalijk genoeg worden reptielen door de dierenbescherming niet in de categorie 'huisdier' ingedeeld. Het enige statement van de dierenbescherming is dat er een compleet verbod dient te komen op het houden van reptielen. Als er al wetten zijn met betrekking tot reptielenwelzijn, worden deze simpelweg niet toegepast. Bij navraag over deze toch rare handelswijze (is een reptiel soms geen dier?) kreeg ik als antwoord dat een reptiel in de vrije natuur hoort (oh, een vogel niet dan?) en, wellicht het belangrijkste punt, het kweken van de voederdieren (krekels, knaagdieren e.d.).
Dit laatste is een argument waarin ik mij 100% kan vinden. Veel reptielen, voornamelijk slangen (uiteraard zijn ook hierop uitzonderingen) eten knaagdieren. Op zich is hier niets mis mee. Honden, katten, ratten e.d. hebben ook allemaal vlees nodig. Handig ingeblikt in de supermarkt, gefabriceerd van slachtafval. (Je dacht toch niet dat er echt biefstuk in zat, wel?)
Voedsel voor reptielen wordt vaak zelf gefokt onder erbarmelijke omstandigheden. Dieren die zich zodra ze vruchtbaar zijn nest na nest na nest krijgen en gedood worden indien de 'opbrengst' tegen begint te vallen. Een privé bio-industrie op kleine schaal in de schuur…. Ook zijn er bedrijfsmatige fokkers van voederdieren. Ook deze dieren worden slechts gehouden voor de winst. Slechts een enkele fokker zorgt ook dat de voederdieren een waardig bestaan hebben en snel en pijnloos sterven. Hulde aan deze mensen. Waren er maar meer!

Voorbeelden van advertenties op Marktplaats .

Enkele misverstanden die helaas nog steeds hardnekkig circuleren
Misverstand		Antwoord:
Kannibalistische slangen kunnen samen gehouden worden mits er ruim gevoerd wordt.		Als jij de hele dag wordt volgepropt heb je ook geen behoefte meer om 'buiten de deur' te eten. Dit is net zoals voor mensen zeer ongezond. Hierdoor zal de jonge slang zich veel te snel ontwikkelen, wat weer zijn eigen problemen met zich meebrengt. Bovendien zodra deze volwassen is zal al het extra voedsel alleen maar leiden tot een moddervet dier. En in een onbewaakt ogenblik vreet de ene de andere op. NOOIT doen dus.
Slangen moeten in kleine bakken gehouden worden. Anders loop je risico dat ze niet willen eten.		Een enkele keer waar. Echter laat dit je niet weerhouden een fijn groot terrarium aan te schaffen. Zorg echter wel voor voldoende schuilplaatsen. Net zoals in de natuur zal een slang ivm roofdieren niet graag een open plek oversteken. Indien de slang toch weigert met eten, wat kan gebeuren, en je weet zeker dat het geen andere oorzaken heeft kan je de slang altijd tijdelijk even wat kleiner huisvesten totdat deze wat groter is.
Er kleven geen risico's aan het voeren van levende muizen. Mocht er per hoge uitzondering een bijtplekje zijn doe je er wat Betadine op.		Het zelf doden van voederdieren en/of deze levend opvoeren is wettelijk verboden! Voor deze aaibare dieren komt de Dierenbescherming wel op. Er zijn tientallen gevallen bekend van slangen die nog even een laatste defensieve beet in het oog/hersenpan ontvangen heeft. Je loopt dan ook nog eens het risico dat de slang schuw wordt voor deze prooi en deze nooit meer wil eten. Gewoon niet doen dus. Ingevroren en ontdooide muizen zijn net zo gezond voor de slang.
Slangen die niet in winterslaap geweest zijn paren niet.		Echt wel. Je hebt dan wel kans op minder (bevruchte) eieren. Afhankelijk van wat voor slang. Ze zullen echter wel paren. Te jong zwanger worden kan leiden tot achterstand in groei en soms zelfs de dood.
Je kunt reuzenslangen kleiner houden door terughoudend te voeren.		Zeker niet! Je hebt wel een graatmagere, heel chagrijnige slang.
Slangen die eieren leggen worden optimaal gehouden.		Dit hoeft niet, 'afdoende' is niet hetzelfde als 'optimaal'. Streef altijd naar beter. En er kan zeker nog heel veel verbetert worden!
Slangen kunnen beter niet naar de dierenarts. De stress van de reis naar de dierenarts is schadelijker dat whatever je dier heeft. Beter online advies vragen.		In geval van twijfel of je wel zou moeten langsgaan, kan je inderdaad beter eerst contact opnemen met een dierenarts die verstand heeft van reptielen. Hij/zij kan het beste zeggen of langskomen gewenst is of niet. Online advies vragen zou ik terughoudend mee zijn. Vraag op zijn minst verschillende mensen. Neem nooit advies aan m.b.t. medicamenten.
Slangen mogen helemaal nooit gehanteerd worden. Slechts in uiterste nood.		Slangen zijn geen knuffeldieren. Of slangen wel gehanteerd willen worden valt te betwijfelen. Los daarvan zullen er ongetwijfeld momenten zijn dat hanteren noodzakelijk is. B.v. bij het inspecteren van de gezondheid van de slang of het schoonmaken van het verblijf. Een slang die min- of meer gewend is aan hanteren zal minder stress beleven dan een slang die nooit is opgepakt en niet weet wat hem overkomt.
Een slang voelt geen pijn, maar reageert mechanisch op pijnprikkels. Hij ervaart geen pijn zoals wij dit ervaren.		Ja, een slang voelt pijn. Net zoals wij.
Sommige slangen worden geboren zonder "feeding response". Indien deze na een aantal pogingen nog steeds weigert zelfstandig te eten is het beter deze te doden.		Hier zijn de wetenschappers nog niet over uit. Ook is er niets bekend of dit wel of niet in het wild voorkomt. Tot die tijd kunnen we er dus maar beter vanuit gaan dat het onze schuld is dat deze niet eet. Vraag desnoods hulp van iemand die ervaring heeft met het aan het eten krijgen van deze dieren. Euthanaseer in het ergste geval deze dieren zodat ze niet langzaam dood hoeven te hongeren.
Wat de dierenbeschermingzou moeten doen. De rol waarin ik de dierenbescherming zou willen zien m.b.t. het welzijn van reptielen.
Het verbieden van het houden van gifslangen en reuzenslangen zonder vergunning. Het verbieden van het zelf houden en doden van voedseldieren. Het verbieden van het zelf doden of opvoeren van reptielen aan andere dieren. Opzetten van regelgeving en toezichthouden hierop mbt verkoop van reptielen o.a. op zogeheten 'reptielenbeurzen'. Het strafbaar stellen van het onthouden van medische zorg. Verbieden van verkoop van reptielen in dierenwinkels tenzij er een vergunning voor is. Het oprichten van een meldpunt waar mishandeling van reptielen gemeld kan worden. Het opstellen van een lijst van welke reptielen wel en niet gehouden mogen worden. (o.a. m.b.t. beschermde dieren en gevaarlijke dieren) Het opstellen van een document met daarin de minimale eisen waaraan een reptielenverblijf en verzorging moet voldoen. Het in beslag nemen van reptielen indien deze mishandeld worden.

Dit artikel is onderdeel van een serie aspecten rond de aanschaf van een huisdier. Hieronder de inhoudsopgave en de volgorde waarop we de aspecten langslopen. Daar weer onder artikelen over specifieke gevolgen van onze omgang met huisdieren.