Wat te doen tegen mensen die het gebruik van dieren op oneerlijke gronden verdedigen?
Er zijn verschillende manieren waarop je oneerlijk kunt argumenteren. Je kunt bijvoorbeeld een verkeerd startpunt kiezen (uitgangspunt, stelling, premisse, etc.), verkeerde redenen geven, een denkfout maken, of demagogie (misleidende retoriek) gebruiken. In al deze gevallen noemen we het drogredeneren, oftewel argumenteren met drogredenen.
Als iemand niet expres fout redeneert, is de oplossing vaak eenvoudig: je wijst die persoon op de denkfout of het twijfelachtige uitgangspunt. Maar omgaan met demagogie en demagogen is veel lastiger. Dit komt omdat je de integriteit van die persoon in twijfel trekt wanneer je duidelijk wilt maken dat iemand opzettelijk een valse redenatie gebruikt.
Een specifiek voorbeeld is het beroep op autoriteit: "Dieren worden niet mishandeld. Ik kan het weten, want het is mijn beroep, ik heb er gewerkt, of ik heb er een studie in gedaan, etc.". Het probleem hierbij is dat je deze bewering niet kunt controleren en de ander op zijn of haar woord moet geloven. Het beste is om dit ook zo te benoemen en de ander te vragen om aanvullend, wel controleerbaar bewijs.
Er zijn verschillende soorten drogredeneringen. Een voorbeeld is het beroep op vermeend verband. Hierbij worden zaken na elkaar gepresenteerd en wordt een oorzakelijk verband gesuggereerd. Bijvoorbeeld: "We hebben altijd al dieren gebruikt en dat heeft veel opgeleverd.". Of: "Mensen eten al vlees sinds mensenheugenis en dat heeft hen altijd gezond gehouden.". In deze gevallen kun je aangeven dat het ene niet noodzakelijk met het andere te maken heeft.
Wanneer je vervolgens stelt dat de ander onredelijk of ondeugdelijke argumenteert, dan moet je voorzichtig zijn. Als je zelf betrapt wordt op een foute redenatie, kan je tegenstander makkelijk terugslaan. Het is beter om de integriteit van je tegenstander pas aan de orde te stellen als deze meerdere drogredenen heeft gebruikt.
Dit artikel is onderdeel van een reeks over drogredeneringen en demagogie.
Sommige argumenten worden vaak gebruikt, maar zijn niet geldig.
Dat gebruiken van de zogeheten drogredenen doen voor- en tegenstanders van dierenrechten.
We zetten deze ongeldige argumentenop een rij en plaatsten daar het tegenargument bij.
Dit ten behoeve van een heldere en eerlijke dialoog.
Er zijn verschillende types drogredenen.
Zij worden expres of per ongeluk toegepast in een discussie.
Wees je daarom bewust van de uitgangspunten en integriteit van een opponent. Er zijn verschillende manieren om te reageren op drogredeneringen. Hier zijn enkele algemene tips.
Blijf rustig en emotieloos. Drogredeneringen zijn vaak bedoeld om emoties op te wekken, dus het is belangrijk om rustig te blijven en je emoties in bedwang te houden.
Identificeer de drogredenering. Probeer te begrijpen welke soort drogredenering wordt gebruikt, zoals een ad hominem-aanval of een afleidingsmanoeuvre.
Weerleg de drogredenering. Probeer de drogredenering te weerleggen door feiten te presenteren of logische argumenten te geven.
Blijf op het onderwerp. Probeer terug te keren naar het onderwerp waarover de discussie gaat en probeer de discussie te houden op een rationeel niveau.
Wees voorbereid. Als je weet dat je gaat praten met iemand die vaak drogredeneringen gebruikt, kan het nuttig zijn om voorafgaand aan het gesprek bepaalde feiten en argumenten te verzamelen om op terug te vallen.
Een leerzaam boek over drogredenen te herkennen en te weerleggen schreef Paula Steenwinkel. Voor wie zuiver wil redeneren en reageren en beu is van discussie-trucjes. Drogredenen, herkennen en weerleggen (bol.com).
